تلویزیون پروتکل اینترنتی یا IPTV(Internet Protocol Television) یک سرویس چندرسانه‌ای است که در آن خدمات با استفاده از پروتکل اینترنت روی شبکه‌های مبتنی بر IP، ارایه می‌شود. به بیان دیگر، IPTV به‌معنای ارایه‌ی برنامه‌های ویدیویی پیشرفته از طریق یک شبکه‌ی مدیریت‌شده یا اختصاصی از طریق پروتکل اینترنت است. در این سرویس، کانال‌های تلویزیونی با فرمت IP کدگذاری شده و به دستگاه گیرنده تحویل داده می‌شوند.
مخاطبان می‌توانند با اتصال به اینترنت پرسرعت و استفاده از هرگونه دستگاه هوشمند، به‌طور رایگان یا با پرداخت حق اشتراک ماهانه، از خدماتی مانند دسترسی به آرشیو فیلم‌ها و سریال‌ها، موسیقی، پخش زنده‌ی انواع برنامه‌ها، مسابقات ورزشی و کانال شبکه‌های مختلف خصوصی یا غیرخصوصی بهره‌مند شوند. این خدمات می‌تواند به‌وسیله‌ی یک اتصال پهنای باند گسترده، در اختیار کاربران قرار گیرد. به بیان دیگر، سرویس IPTV محتوای مورد نظر را به‌جای انتقال محتوا از طریق پالس‌های نوری یا امواج رادیویی ماهواره، از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
در گذشته این فناوری به‌علت پهنای باند اندک شبکه‌های اینترنتی رشد چشم‌گیری نداشت اما در سال‌های آتی پیش‌بینی می‌شود صنعت IPTV دوران درخشانی را تجربه کند. محبوبیت IPTV روزبه‌روز در حال گسترش است و کاربران بیش‌تری را به خود جذب می‌کند. با توجه به این رشد قابل توجه کاربران و مخاطبان، سرویس‌های IPTV به‌ویژه VoD و برنامه‌های پخش زنده، به پهنای باند و منابع محاسباتی قابل توجهی نیاز دارند تا نیازهای بلادرنگ را برآورده کرده و نیاز به منابع بسیار زیاد برای ارایه هر یک از این خدمات را پاسخ‌گو باشند.
پاسخ‌گویی به نیازهای انبوه درخواست مخاطبان به‌ویژه در زمان پخش برنامه‌های زنده پرطرفدار، مانند مسابقات ورزشی ملی یا بین‌المللی، به پهنای باند بسیار بالایی نیاز دارد. این در حالی است که در بیش‌تر وقت‌ها، حجم ترافیک و پهنای باند مورد نیاز، بسیار کم‌تر از زمان‌های پیک است.
در همین راستا، در میدان رقابت سرویس‌های IPTV ، ارایه‌ی خدمات بهتر و باکیفیت‌تر به مخاطبان، نیازمند توجه ویژه به تامین زیرساخت‌های قدرت‌مند، امن و قابل اعتماد است. زیرا اگر ارایه‌دهنده سرویس IPTV نتواند پهنای باند مورد نیاز را در هنگام پخش برنامه‌های زنده‌ی مهم تامین کند، اعتماد و رضایت بخش عمده‌ای از کاربران و مشتریانی که با صرف هزینه و تلاش بسیار به‌دست آورده است را از دست خواهد داد.
در میان انواع سرویس‌های میزبانی، سرویس ابری، بیش‌ترین تطبیق و هماهنگی را با نیازهای زیرساختی سرویس IPTV دارد. سرویس ابری، منابع سرورهای فیزیکی را از طریق یک برنامه‌ی مجازی‌ساز، مجازی‌سازی کرده و سپس این منابع مجازی را در حالت خودکار تنظیم می‌کند تا از طریق ابر و اتصال اینترنتی فعال، برای استفاده کاربران از هر مکان فیزیکی، قابل دسترسی باشد.
در ادامه به مهم‌ترین ویژگی‌ها و مزایای سرویس ابری برای IPTV می‌پردازیم.
مزایای سرویس ابری برای IPTV
مقیاس‌پذیری بالا
سرویس‌های IPTV، ممکن است در کوتاه‌مدت به میزان متفاوتی از منابع نیاز داشته باشند. برای مثال، در زمان پخش برنامه‌های پربیننده مانند پخش زنده‌ی مسابقات ورزشی ملی، حجم ترافیک در مدت زمانی کوتاه به میزان چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند و نیازمند تامین پهنای باند بسیار بالایی است. از طرف دیگر، در زمان‌های پخش برنامه‌های عادی و روزمره، میزان منابع مورد نیاز، به میزان محسوسی کاهش می‌یابد. بنابراین یکی از مهم‌ترین نیازمندی‌های حیاتی IPTVها مقیاس‌پذیری بالای سرویس میزبانی است. سرور ابری در این ویژگی قدرت بالایی دارد. سرویس ابری نه تنها در این بخش، بلکه در همه‌ی بخش‌ها مقیاس‌پذیری بسیار بالایی را ارایه می‌دهد و برخلاف سرورهای اختصاصی فیزیکی، که ظرفیت محدودی از ترافیک را می‌توانند پشتیبانی کنند، در سرویس ابری هیچ‌گاه با کمبود منابع مانند پهنای باند روبه‌رو نخواهیم شد. بنابراین، هیچ‌گاه به‌دلیل محدودیت منابع، عملکرد سیستم دچار اختلال نمی‌شود.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها و انعطاف‌پذیری بیش‌تر
سرویس‌های IPTV، برای ارایه‌ی خدمات باکیفیت و قابل اعتماد، به زیرساخت‌های مطمین نیاز دارند، اما تامین، مدیریت و نگهداری زیرساخت‌های فیزیکی قدرت‌مند، هزینه‌های بالایی را به سیستم تحمیل می‌کند که در ادامه برخی از آن‌ها را شرح می‌دهیم.
- هزینه‌های مربوط به استخدام و مدیریت نیروی انسانی متخصص
مدیریت و نگهداری از زیرساخت‌های سخت‌افزاری، نیازمند صرف زمان و توجه ویژه به نیروهای فنی متخصص است، که می‌تواند منجر به افزایش هزینه‌ها در بخش نیروی انسانی شود؛ اما با مهاجرت به سرویس ابری، مدیریت و نگهداری زیرساخت، برعهده‌ی شرکت ارایه‌دهنده خدمات ابری است و در عمل هزینه‌ی جذب و مدیریت نیروی فنی متخصص از لیست هزینه‌ها حذف می‌شود.
- هزینه‌های مربوط به تامین منابع
با توجه به محدودیت سرورهای فیزیکی در مقیاس‌پذیری، ضروری است که قبل از خرید، منابع مورد نیاز سرویسIPTV را به‌دقت پیش‌بینی کنید. این به آن معنا است که شما باید برای منابعی که ممکن است فقط در برخی بازه‌های کوتاه‌مدت، نیاز داشته باشید، هزینه‌های اولیه را پرداخت کنید. قرار گرفتن بر بستر ابر شما را از این هزینه‌ها بی‌نیاز می‌کند.
از طرف دیگر با زیرساخت ابری، می‌توانید براساس نیازهای سیستم در شرایط معمول، منابع مورد نظر را سفارش داده و هر زمان که به منابع بیش‌تری نیاز داشتید، بدون محدودیت، ظرفیت آن را افزایش دهید و پس از عبور از پیک ترافیکی، دوباره به‌حالت پیش‌فرض قبلی بازگردید.
قابلیت اطمینان و ثبات عملکرد بالا در سرویس ابری
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای کلیدی در ارایه‌ی خدماتی رضایت‌بخش به مخاطبان تلویزیون اینترنتی، در دسترس بودن آن در هفت‌روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه‌روز است. این فاکتور در زمان پخش برنامه‌های پرطرفدار و پربیننده اهمیت بسیار بیش‌تری نیز پیدا می‌کند. بنابراین میزبانی سرویسIPTV باید روی سروری قدرت‌مند و هم‌چنین با اتصال شبکه‌ای پایدار باشد.
اگر سرویس IPTV، فقط روی تعداد محدودی سرور، میزبانی و آن سرورها به هر دلیلی دچار اختلال یا خرابی شود، سرویس شما نیز از دسترس خارج یا در بهترین حالت، با اختلال روبه‌رو می‌شود؛ اما در فضای ابری، سرویس شما بین مجموعه‌ای از سرورهای متصل به‌هم به‌اشتراک گذاشته می‌شود و اگر یکی از این سرورها با مشکلی مواجه شود، دیگر سرورها وظیفه پاسخ‌گویی به درخواست کاربران را برعهده گرفته و سرویس هم‌چنان با قدرت به فعالیتش ادامه می‌دهد.
سخن پایانی
با توجه به مزیت‌های متعددی که سرویس ابری برای میزبانی IPTVها فراهم می‌کنند، بسیاری از دغدغه‌های مرتبط با محدودیت‌های زیرساختی مورد نیاز برای توسعه‌ی سرویس تلویزیون اینترنتی، به پایان می‌رسد.
مقیاس‌پذیری ماهیت Cloud است، بنابراین به‌آسانی می‌توان ظرفیت منابع را در پیک‌های ترافیکی برنامه‌های پخش زنده و پربیننده تا میزان مورد نیاز و با کم‌ترین هزینه، افزایش داد و دوباره در زمان‌های پخش برنامه‌های رایج، به حالت عادی بازگرداند. این ویژگی علاوه‌بر حذف محدودیت‌های زیرساختی، و حذف سختی‌ها و پیچیدگی‌های اضافه کردن و مدیریت منابع سخت‌افزاری، در کوتاه‌مدت و بلندمدت منجر به صرفه‌جویی بسیاری در هزینه‌ها می‌شود. به بیان دیگر، در سرویس ابری شما به پهنای باند نامحدودی دسترسی دارید؛ فاکتوری حیاتی که نقش انکارناپذیری در ارایه‌ی سرویسی باکیفیت، پرسرعت و رضایت‌بخش به مخاطبان دارد.
به‌طور کلی، هر آن‌چه از جنبه‌ی زیرساختی، برای ارایه‌ی یک سرویس IPTV قدرت‌مند، پرسرعت، باکیفیت و قابل اعتماد مورد نیاز است را سرویس ابری آروان، با قیمتی مناسب و پایداری بالا فراهم می‌کند.
