مانیتورینگ ویندوز سرور یکی از وظایف مهمی است که هر سازمان با هر ابعادی که از ویندوز بهعنوان زیرساخت خود استفاده میکند، باید آن را انجام دهد. انجام این کار برای پیشبینی خطاها و برطرف کردن زودهنگام آنها ضروری است. نظارت بر تسکها، ارسال اعلان برای ادمینها، بررسی وضعیت و حد آستانهی سختافزار از جمله CPU، RAM و دیسک، ارایهی گزارش وضعیت سیستم، بررسی وضعیت ترافیک شبکه، مانیتورینگ پایگاه داده و… از جمله کارهایی است که در این فرآیند انجام خواهد شد.
فرقی ندارد در یک سازمان کوچک باشید یا بزرگ؛ مانیتورینگ ویندوز سرور یکی از کارهای مهمی است که باید به شکل مداوم انجام شود. با تبدیل شدن سرورهای ویندوز به بخش جداییناپذیر بیشتر شبکهها، تعداد زیادی از شاخصههای عملکردی کسبوکار به کارکرد صحیح آنها بستگی دارد. بهطوری که از دسترس خارج شدن یا عملکرد ناقص یا ضعیف شبکهها میتواند روی درآمد سازمان تاثیر منفی زیادی داشته باشد.
با توجه به این شرایط، بسیار ضروری است که با سنجش مداوم عملکرد شبکه، از دردسترس بودن ویندوز سرور اطمینان حاصل کنید. این کار با استفاده از ابزارهای مانیتورینگ شبکه انجام میشود. با مانیتورینگ ویندوز سرور، ادمینها بهشکل مستمر خطاها، مشکلات و خرابیها را ردیابی کرده و آنها را حل میکنند. انجام این کار به پیشگیری از قطعیهای گسترده شبکه و جلوگیری از نقض توافقنامه SLA کمک شایانی میکند.
اهمیت مانیتورینگ ویندوز سرور
اگر سرورهای ویندوز به شکل دایمی و لحظهبهلحظه مانیتور نشوند، ممکن است حوادث ناگواری برای شبکه رخ دهد. برای مثال اگر یک آدرس IP ناشناخته بخواهد به یک سرور دسترسی پیدا کند، کل امنیت شبکه به خطر میافتد و نتیجهی این اتفاق ضررهای بسیار هنگفتی است که سازمان متحمل آن خواهد شد.
همهی سرورهای ویندوز به مانیتورینگ نیاز دارند تا هنگام بروز مشکل، ادمین شبکه بهشکل آنی از آن باخبر شود و هرچه سریعتر مشکل را رفع کند. این موضوع زمانی که سازمان شما دارای کاربران بسیاری است، اهمیت بیشتری هم پیدا خواهد کرد؛ چرا که قطعیهای مکرر یا لو رفتن اطلاعات آنها میزان رضایت مشتری را تا سطح بسیار زیادی کاهش خواهد داد.
مزایای مانیتورینگ ویندوز سرور
نظارت کامل بر سلامتی و بازدهی شبکه: مانیتورینگ به ادمین شبکه کمک خواهد کرد تا مشکلات را تشخیص داده و پیش از تاثیر در کارایی سرور، آنها را حل کند.
اطلاعرسانی وضعیت شبکه: با اینکه بخش قابل توجهای از فرآیندها بهشکل خودکار انجام میشود اما ممکن است گاهی فرآیند مانیتورینگ قادر به حلوفصل یک مشکل نباشد. در چنین مواردی سیستم با ارسال یک ایمیل یا پیام متنی، ادمین را از این موضوع مطلع خواهد کرد.
مقیاسپذیری: سیستم مانیتورینگ میتواند با رشد سازمان، گسترش یابد و کامپیوترهای بیشتری را مدیریت کند.
بهترین ابزارها برای مانیتورینگ ویندوز سرور
نرمافزار نظارت بر سرور Sysguage برای مانیتور و دسترسی به کل منابع سختافزاری که برای راهاندازی ویندوز سرور مورد نیاز است، استفاده میشود. Sysguage را میتوان یکی از سادهترین نرمافزارهای مانیتورینگ شبکه و بررسی گزارشها برای انجام اقدامات مهم دانست. داشبورد و فضای کاربرپسند آن، یافتن مسالهها و مشکلات موجود در شبکه و مدیریت آنها را آسان میکند. همچنین معیارهایی را در این نرمافزار میتوان تعریف کرد تا عملیات نظارت در مواقع ضروری با سرعت بیشتری انجام شود. همچنین این امکان وجود دارد تا Counterها را مطابق با نیازهای زیرساختی سفارشیسازی کرد.این نرمافزار بهشکل کلاینت سرور عمل میکند. به این شکل که برنامه روی سروری نصب میشود و سپس از طریق هر سیستم دیگری در شبکه و با استفاده از رابط کاربری (Client Interface) میتوان به آن دسترسی داشت.مدیران سیستم میتوانند تا ۲۰۰ عدد Counter را در ویندوز سرور نظارت کنند. از جملهی آنها میتوان به میزان استفاده از حافظه، وضعیت دیسک، فعالیت شبکه، Thread پردازندهها، پروتکلTCP/IP ، مانیتورینگ دیتابیس یا پایگاه داده، NAS و سرور IIS اشاره کرد. گزارشهای مانیتورینگ ویندوز سرور در این برنامه از طریق اعلانهای صوتی، ایمیلها، گزارشهای اکسل و PDF در اختیار مدیران شبکه قرار میگیرد.
PAESSLER یکی از قدیمیترین مجموعههایی است که از سال ۱۹۹۷ راهکارهای نظارتی را برای شرکتها و صنایع در مقیاسهای گوناگون ارایه میدهد. این مجموعه علاوهبراین نرمافزاری جامع به نام PAESSLER AG Network Monitor را عرضه کرده است که برای مانیتورینگ ویندوز سرور مورد استفاده قرار میگیرد. فناوریهای گوناگونی از جمله ابزار مدیریت ویندوز (Windows Management Instrumentation)، Counterهای عملکرد ویندوز، SNMP و NetFlow برای جمعآوری و ارایه معیارهای نظارتی سرور ویندوز در PRTG وجود دارد.این نرمافزار به ادمینها برای مانیتورینگ دیتابیس، ایمیل، وب، سرورهای مجازی و پارامترهای مهم آنها مانند مدت زمان کار، میزان استفاده از پردازنده و حافظه، فعالیت دیسکها، پهنای باند ترافیک و… کمک میکند. این ابزار همچنین منابع سختافزاری ویندوز را رصد کرده و به عیبیابیهای ابتدایی مانند ردیابی Patchها میپردازد و هشدار بهروزرسانی سرور یا هشدار استفادهی بیش از حد از منابع را ارسال میکند. بهشکل کلی PAESSLER را میتوان یکی از سریعترین نرمافزارهای مانیتورینگ ویندوز سرور دانست.
امکانات نرمافزار PAESSLER:
- نظارت از راه دور با اپلیکیشن موبایل
- مانیتورینگ Event Logها: نظارت بر برنامههای ویندوز و گزارشهای سیستم و راهاندازی هشدار هنگام بروز خطا
- نمودار و گزارش سالانه
ManageEngine یک نرمافزار نظارتی گسترده است که مانیتورینگ ویندوز سرور یکی از بخشهای آن است. بهطوریکه منابع سختافزاری، نرمافزاری، سرورهای ویندوز، کلاسترها، SQL، وبسرورها، سرورهای مجازی و آمار وبسایت را کنترل میکند. مانیتورینگ سختافزاری این برنامه شامل Counterهای دقیق عملکردهای حیاتی مانند سرعت فن، دمای پردازشگر و آمار ورودی/خروجی دیسک است. در این نرمافزار اقدامات مربوط به عیبیابیهای ابتدایی انجام میشود و میتوان اعلانهایی را بهشکل ایمیل یا پیامک برای رویدادهای ویندوز، امنیت، سرورDNS، راهاندازی دوبارهی سرور، مشکلات فضای دیسک و… تنظیم کرد. همچنین این امکان وجود دارد که گزارشهای مختلفی را دربارهی میزان استفاده از منابع و سرورها دریافت کرد. دیگر امکانات این برنامه عبارت است از:
- نظارت بر کارهای زمانبندیشده برای بهینهسازی عملکرد
- نظارت بر Event Log برای شناسایی ناهنجاریها و رخنههای رخداده در شبکه
- جمعآوری آمار عملکرد شبکه مانند ترافیک ورودی، ترافیک خروجی، خطاهای شبکه و…
- پیشبینی روند استفاده از سرور و عملکرد آن
SolarWinds مانیتورینگ همهی محصولات مایکروسافت مانند ویندوز سرور، SQL-DB، Hyper-V، Azure و… را پوشش میدهد. SolarWinds به همراه نرمافزار نظارت بر برنامه (SAM) پلتفرمهای بزرگی مانند Azure Monitor و AWS IaaS، PaaS و SaaS را مانیتور میکنند. SAM برنامهای است که به مدد آن کل مجموعهی فناوری اطلاعات مایکروسافت ردیابی میشود. این ردیابیها برای بررسی عملکرد، زمان آپدیت، ظرفیت و استفاده از منابع شکل میگیرد. شاخصهای پیشبینیکنندهی SAM تشخیص میدهند که منابع سرور به حد آستانهی خود رسیدهاند و در این زمان اقدامات احتیاطی لازم انجام میشود تا از بروز خرابی و اختلال جلوگری شود. از دیگر مواردی که SAM بر آنها نظارت میکند میتوان به مصرف بالایCPU، میزان استفاده از دیسک، متعادلسازی بار شبکه، سرویسهای چاپ، سرویسهای ریموت دسکتاپ، FTP و… اشاره کرد.
SolarWinds مانیتورینگ ویندوز سرور را بهشکل قابل تنظیم ارایه میکند و این کار با استفاده از APIها و بیش از ۱۲۰۰ تمپلیت نظارتی انجام میشود. عیبیابی اولیه از جمله تشخیص خطاهای سختافزاری، راهاندازی مجدد سرور و نظارت بر وضعیت سلامت سرور با استفاده از SAM انجام میشود. بهاختصار کنسول SAM میتواند آیتمهای زیرا را مانیتور کند:
- ویندوز سرور
- اکتیو دایرکتوری
- IIS
- Exchange Server Dynamic CRM
- Skype for Business
- SQL Server
- SharePoint
- DHCP
- DNS
سایر امکانات SAM عبارت است از:
- شناسایی و ایجاد فهرست امکانات سختافزاری و نرمافزاری
- شناسایی مشکلات اکتیو دایرکتوری و حل آنها
- نظارت بر DNS برای بررسی در دسترس بودن
- تعیین ظرفیت و اندازهی سرور
Nagios XI یک نرمافزار مانیتورینگ ویندوز سرور است که توانسته اعتماد میلیونها کاربر، از کسبوکارهای کوچک تا بزرگ را به خود جلب کند. این نرمافزار برنامههای کاربردی، سرویسها، سیستمعامل، پروتکلهای شبکه، متریکهای سیستم و زیرساخت شبکه را بهشکل کامل پوشش میدهد.
Nagios XI با صدها افزونهی Third-Party یکپارچه شده و تقریبن همهی برنامهها و سرویسهای داخلی را مانیتور میکند. قابلیت یکپارچه شدن، استفاده از آن را در محیطهای ناهمگن ممکن میسازد.
این نرمافزار با ۴ موتور مانیتورینگ ساخته شده تا بالاترین میزان نظارت و بیشترین سازگاری از لحاظ مقیاس را ارایه کند. Nagios XI بهشکل بیدرنگ سرویسهای حیاتی ویندوز مانند متریکهای سیستم، فرآیندها، Counterهای عملکرد، Event Logها، IIS، اکتیو دایرکتوری، DNS، Exchange Server و… را مانیتور میکند. ادمین سیستمها همچنین میتوانند از مزایای دیگری مانند مدیریت پیشرفته کاربر، راهاندازی آسان، کشف خودکار مشکلات و ارتقا سیستم بسته به ظرفیت موجود بهره ببرند.
بخشی از امکانات Nagios XI در زیر آمده است:
- ارایهی یک داشبورد اختصاصی برای اطلاعات کلی و جامع در مورد هاست شبکه، سرویسها و دستگاهها
- دادههای مجزا از عملکرد سیستمعامل ویندوز
- نظارت جامع بر فرآیندهای ویندوز
- نظارت بر آداپتورهای شبکه برای تشخیص پهنای باند غیرمنتظره
Zabbix یک نرمافزار متنباز و حرفهای برای نظارت و ردیابی سرورها، ماشینهای مجازی، پارامترهای شبکه، برنامههای کاربردی، سرویسها، پایگاههای داده، وبسایت و فضای ابری است. این نرمافزار به نظارت، ردیابی و ارایهی همهی جزییات مجزای سرورها مانند CPU، حافظه، سیستمفایل، دیسک فیزیکی و… به شکل XML میپردازد و عملکرد زیرساخت سرور را برای مدیریت کارآمد اندازهگیری میکند. اعلانهای این برنامه بهشکل ایمیل برای ادمین ارسال میشود تا رسیدگی سریعتر را میسر سازد. میتوان Zabbix را یکی از بهترین برنامهها از نظر گزارشدهی و بصریسازی دادهها برای تصمیمگیری دقیقتر دانست.
سایر امکانات زبیکس عبارتند از:
- تنظیم خودکار براساس دادههای تاریخی برای دور زدن تنظیمات دستی حد آستانه
- پیشبینی زودهنگام مشکلات مربوط به گذر از حد آستانه برای حلوفصل سریع
- تشخیص خودکار ترافیک در جریان ورودی
- ارایهی تجزیه و تحلیل بیشتر برای بررسی با سیستمهای Third-party
Checkmk یک نرمافزار مانیتورینگ ویندوز سرور است که نه تنها برای سرورها بلکه برای برنامهها و مانیتورینگ شبکه هم مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این نرمافزار آسان است به این خاطر که توسعهی آن در سالهای متمادی و براساس بازخورد مشتریان انجام گرفته است. موتور اصلی Checkmk دارای یک معماری مقیاسپذیر است تا از هزاران سرویس، وبسایت و دستگاهها پشتیبانی کند. بخش اتوماسیون این ابزار مانیتورینگ را میتوان یک سیستم همهکاره دانست که شامل پیکربندی با REST-API، مانیتورینگ خودکار زیر ساخت Ephemeral و پیکربندی Rule-based 1-to-N است و میزان پیکربندی را برای محیطهای پیچیده به حداقل میرساند. همچنین اتوماسیون برنامههای Third party هم با استفاده از API انجام میشود. پایگاه دادهی این نرمافزار شامل ۱۹۰۰ افزونه است که این امکان را فراهم میکند تا هر نرمافزاری را با آن ادغام کرد. Checkmk را میتوان یکی از برترین نرمافزارهای مانیتورینگ ویندوز سرور دانست که برای زیرساختهای کوچک تا بزرگ مناسب است. یکی از ویژگیهای منحصربهفرد آن این است که تحلیلهای پیشرفتهای مبتنی بر الگوریتمها ارایه میکند.
امکانات دیگر این ابزار شامل موارد زیر است:
- شناسایی سریع هاستها برای بهروزرسانی
- شناسایی خودکار شاخصها برای شروع فعالیت مانیتورینگ شبکه
- داشبورد قابل تنظیم براساس نیازهای مدیر و قابلیت یکپارچگی با Grafana
Opsview برنامهای برای مشاهده، تجزیه و تحلیل، نظارت و خودکارسازی سرویسها و برنامهها است. از این برنامه برای مانیتورینگ دیتابیس یا پایگاه داده، محیطهای مجازی مانند AWS و Azure، شبکهها، وبسایتها و… استفاده میشود. این ابزار نظارت جامعی از ویندوز، سرویسها و برنامهها را در داشبورد خود ارایه میدهد.
از جمله امکانات این ابزار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مانیتورینگ سختافزار: نظارت برCPU، صف دیسک، فایلهای Paging، حافظهی فیزیکی و رویدادهای ویندوز
- نظارت بر Event logs
- مانیتورینگ اکتیو دایرکتوری، Azure، SQL، Exchange، IIS، DNS، سرویس Terminalو…
نتیجهگیری
مانیتورینگ ویندوز سرور یک وظیفهی مهم برای شرکتها با هر ابعاد و در هر حیطهای است. این کار برای جلوگیری از بروز مشکلات بزرگ و حل آنها پیش از وقوع، انجام میگیرد. نرمافزارهای مانیتورینگ ویندوز به شناسایی انواع مشکلات سرور از جمله نشت RAM، حل مشکلات مربوط به عملکرد، جلوگیری از دسترسی مهاجمان، مسدود کردن بهروزرسانیها از منابع نامعتبر، یافتن آسان محلهای ترافیک و از همه مهمتر عیبیابی میپردازد. این فناوری به سرعت در حال پیشرفت است. در واقع نرمافزارهایی برای مانیتورینگ ویندوز سرور مناسب هستند که بتوانند وظایف دستی را به شکل اتوماتیک انجام دهند.